सकाळी ठरल्याप्रमाणे सुमेध उठून तयारीत निघाला. आई बाबांचा त्याच दिवशी भारतात व्हिजा इंटरव्ह्यू होता, दरवर्षीची सवय असली तरीही सगळं नीट झालं हे कळेपर्यंत मलाही स्वस्थ झोप लागत नाही, त्यामुळे मीही जागीच होते. तर अचानक सुमेधचा फोन, "सगळा पोपट झाला. मी परत येतोय". मला कळेचना की हे काय चाल्लंय. इथे खूप पक्षी आहेत आणि ते सतत माझ्यावर घिरट्या घालून कधीही हल्ला करतील अशा आविर्भावात आहेत, आल्यावर बोलू. आता झोप येणं शक्यच नव्हतं, आईबाबांचा एकीकडे व्हिजा अप्लिकेशन झाल्याचा मेसेज आला तोवर सुमेधही परत आला. सुमेध त्या रस्त्याला लागल्यापासून काही पक्षी त्याच्या मागावर होते. जसा तो जास्त पुढे निघाला, तसे ते याच्या डोक्यावर घिरट्या मारायला लागले आणि जोरात आवाजही करत होते, डोक्याच्या अगदी जवळ येत होते. याआधी कधीही न पाहिलेले हे पक्षी आणि हा अनुभव पण नवीनच होता. आजूबाजूला बाकी कुणीच नव्हतं, पक्ष्यांचा काही अंदाज येत नव्हता. शेवटी सुमेधने माघार घेतली आणि तो परत फिरला. त्यानंतरही तो रस्ता संपेपर्यंत ते पक्षी सतत त्याच्या मागे होते. त्यांची चोचही टोकदार होती आणि आवाज भयानक होते. मुख्य रस्त्याला सुमेध लागला आणि ते पक्षी मागे फिरले. इतकी इच्छा असूनही जाता आले नाही म्हणून वाईट वाटत होतं, पण त्या पक्ष्यांनी काही हल्ला केला नाही हे जास्त महत्वाचं होतं.
आता दिवसभराचा काहीच प्लॅन नव्हता. नाश्ता करून मग काल गेलो तसंच अजून एक आईसबर्ग आणि लगून पुढे आहे हे पाहिलं होतं, म्हणून तिथे जायचं ठरवलं.रोज काहीतरी कारणाने मी गाडी चालवत नव्हते, तो मुहूर्त शेवटी निघाला. वाहतूक अगदीच कमी होती आणि एकाच रस्त्याने प्रवास होता, कुठे फार वळणं नाहीत की दहा वेगळे नियम नाही, ९० च्या पुढे स्पीड जाऊ द्यायची नाही हेच महत्वाचं, त्यामुळे सोपं वाटलं सगळं. जाताना डायमंड बीच दिसला, कालच्या पेक्षा नवीन आणि मोठे काही हिमनग दिसले, सगळे आकार बदलले होते आणि उद्या हे दृश्य अजून वेगळं कसं दिसेल याची कल्पना करत पुढे गेलो.
Fjallsárlón - इथे आलो आणि पहिलाच नजारा बघून खुश झालो. गर्दी पण फार नव्हती, मोजके लोक आणि कमालीची शांतता.
कितीतरी वेळ आम्ही इथे शांत बसून सगळं बघत होतो. नवीन हिमनग, त्यांचे आकार, रंग आणि नजर जाईल तिथपर्यंत दिसणारा बर्फच बर्फ. याआधी अनेक वेळा बर्फ पाहिला आहे, पण ही ग्लेशियर्स त्यापेक्षा खूप मोठी आणि धडकी भरवणारी होती. एकाच वेळी अतिशय सुंदर पण समोर सगळा असा बर्फ बघून यापलीकडे आता काहीच नाही असंही मनात येत होतं. एक हिमनग एका अजस्त्र माशासारखा दिसत होता तर समोरच एक अगदी बदकाच्या आकाराचा होता. सील दिसले नाही पण काही बदकं होती, काही पक्षीही होते. परतीची घाई नव्हती आणि इथून उठावंही वाटत नव्हतं, त्यामुळे थंडीचा त्रास होत नाही तोवर इथेच बसलो.
आईसलँडमधल्या बर्‍याच जागांवर ड्रोनसाठी परवानगी नाही, पण इथे असावी कारण बरेच ड्रोन फिरताना दिसले. बर्फ बघून सृजनने आईसक्रीमचं दुकान टाकलं होतं, त्याने दिलेला बर्फ आम्ही खात होतो, मग पुन्हा नवीन खेळ चालू होत होता. सुमेधचा एक जुना सहकारी पण इथे भेटला. आईसलँड मध्ये येऊन असं कुणी ओळखीचं भेटेल असा विचारही केला नव्हता, तर अचानक इथे हा भेटला. इथेही ग्लेशियर जवळ घेऊन जाणार्‍या बोटी होत्या. चौकशी केली तर दुसर्‍या दिवशीसाठी बुकिंग करता येईल असं कळलं. या बोटींवर ६ वर्षानंतरच्या मुलांनाच नेता येतं त्यामुळे सृजनला नेता येणार नव्हतं. मला पुन्हा जाण्यात इंटरेस्ट नव्हता पण इथे लहान बोट, कमी लोक आणि अजून आत नेतात हे बघून सुमेधला जाण्याची इच्छा होती. मग त्याने दुसऱ्या दिवशीचं बुकिंग केलं आणि छान वेळ घालवल्याच्या समाधानात आम्ही परत गेलो. पेट्रोल भरायचं होतं ते एक काम केलं आणि परत येऊन बॅग आवरायला घेतल्या.
उद्याचा परतीचा दिवस होता, अजून दोन दिवस होते जर्मनीत परतायला, पण आईसलँड मधल्या आमच्या सगळ्यात लांबच्या ठिकाणाहून ते परत सुरुवातीला आलो तिथे विमानतळा जवळ, असा हा मोठा प्रवास करायचा होता. शिवाय मधला स्टॉप होता सुमेधच्या ग्लेशियर भेटीसाठी. ठरल्या वेळेत आवरून, इथे आवडलं हा फीडबॅक केबिनच्या मालकाला देऊन मग निघालो. सुमेध एकटाच बोटीने जाणार आहे यासाठी सृजनची मानसिक तयारी करवून घ्यायला सुरूवात केली. आधी तो हो हो म्हणाला, बाबा वेगळ्या कपड्यात आला म्हटल्यावर पुन्हा हट्ट चालू केला. चॉकलेट ब्राउनीने तो हट्ट पुढे ढकलण्यात मी यशस्वी झाले, पण खाऊन झाल्यावर त्याला पुन्हा आठवलं. मग आम्ही बोट जिथे परत येते तिथे गेलो. पुन्हा हिमनगांचे वेगळे आकार फोटोत टिपणे, दगड फेकणे, तळ्यात मळ्यातचे खेळ, गाणी, आईस्क्रीमचं दुकान असा टाइमपास केला. इथपर्यंत बाबाची आतुरतेने वाट बघणं चालू होतं, पण जेव्हा सुमेधला बोटीतून उतरताना पाहिलं तेव्हा सृजनने रंग बदलले आणि मला का नेलं नाही, बाबा एकटा का गेला, मला परत घेऊन चल अशा सगळ्या आर्त विनवण्या चालू केल्या, थोड्याच वेळात त्याचा आवाज प्रचंड वाढला. मला पण जायचं हा धोशा त्याने चालू ठेवला आणि आमच्या कुठल्याच प्रयत्नांना तो बधत नव्हता. त्याचं आकांडतांडव चालू होतं. सोनाराकडून कान टोचून घेऊ म्हणून त्या बोटीवरच्या माणसाला बोलायला सांगणे हाही पर्याय नव्हता, कारण त्याचं इंग्लिश याला समजणार नाही आणि आम्ही जे सांगतो आहे ते चुकीचंच आहे हा समज कायम राहणार हे लक्षात आलं. ( मोठा झाल्यावर सृजन जेव्हा हे वाचेल तेव्हा सगळं काय जगजाहीर करतेस माझ्याबद्दल असं बरंच काही ऐकून घ्यावं लागेल असं हे लिहीताना वाटतं आहे) शेवटी कसं बस उचलून घेऊन त्याला परत आणलं आणि गाडीत बसवून निघालो. त्यानंतर आजतागायत बोट दिसली की मी सहा वर्षाचा झाला की त्या आईसलँड मधल्या बोटीने जाणार हे आम्हाला ऐकवलं जातं.
सुमेधने मग बोटीतला वृत्तांत सांगितला. गाईड म्हणून एक मुलगी होती, तिने सांगितल्याप्रमाणे या बर्फाच्या खाली आजही जिवंत ज्वालामुखी आहे आणि जमिनीखालच्या हालचालींमुळे हे ग्लेशियर सतत मागे जात आहे, म्हणजेच बर्फ कमी होतोय. याला फक्त ग्लोबल वॉर्मिंग हे कारण नाही तर बरंचसं नैसर्गिकच आहे. या सगळ्याचे जवळून घेतलेले फोटो. हे फोटो बघून गेम ऑफ थ्रोन्स फॅन्स ना नॉर्थ वॉल ची आठवण येईलच.
काही जागा या मनाच्या अतिशय जवळच्या असतात. तशी ही जागा मला प्रचंड आवडली. प्रवासाबाबत माझ्या काही खास विशलिस्ट नाहीत, अमुक एखादी जागा मी बघितलीच पाहिजे असंही फारसं नाही, पण या इतक्या सुंदर जागा बघायला मिळाल्या यासाठी अशा वेळी खूप कृतज्ञ वाटत होतं. आयुष्यात बर्‍याच गोष्टी आपल्या मनाप्रमाणे होत नाहीत असे अनेक अनुभव आहेत, येत राहतील, पण या अशा मनात नसलेल्या आनंदी गोष्टीही घडत असतात हे लक्षात ठेवायला हवं. अध्यात्म वगैरे मला उमगत नाही, पण मला कधी शांत बसायचं असेल तर मी या जागेवरचे क्षण आठवून शांत होऊ शकते, मनाने परत त्या जागी पोचू शकते, ते परत अनुभवू शकते. प्रवासातल्या अशा काही मोजक्या जागा आहेत ज्या आवडल्या म्हणण्यापेक्षाही काहीतरी वेगळ्या आहेत, त्यामागचं नेमकं कारण माहीत नाही पण आहेत, त्यातली ही एक खास.
ग्लेशियर्स, थंडी, बर्फ हे सगळंच थकवणारं होतं. आता पुढचा परतीचा आणि सगळ्यात मोठा प्रवास होता. पुन्हा ज्वालामुखींचे दूरवर पसरलेले फील्ड्स दिसायला लागले. सतत डोळ्याला दिसणाऱ्या पांढऱ्या आणि करड्या रंगातून बाहेर येऊन धबधबे, उंच हिरवे डोंगर, लहान सहान नद्या, निळं आकाश असं सगळं दिसायला लागलं.
जेवायला ब्रेक घेतला, मागचे तीन दिवस सतत घरी बनवून खाल्लं होतं, इथे आयतं खायला मिळणे हेच सुख वाटत होतं आणि तसे चांगले पर्यायही मिळाले.
परतीचा सगळा रस्ता आणि त्यावरचे बरेच स्पॉट्स ओळखीचे झाले होते. Seljalandfoss हा एक धबधबा बघायचा राहिला होता. इथलं वैशिष्ट्य हे की धबधब्याच्या धारेमागे आपल्याला जाता येतं. पण आता थकवा आला होता त्यामुळे गाडीतूनच दुरून फोटो काढले आणि आपण इथे येऊन गेलो हे समाधान मानलं. इथे जाताना रेनकोट घालून जा असं वाचलं होतं, तशी खरेदी पण केली होती पण प्रत्यक्षात कशाचीच गरज पडली नाही. याच रस्त्यावरची अजून एक जागा म्हणजे Sólheimasandur, इथे १९७३ मध्ये क्रॅश झालेल्या एका विमानाचे अवशेष आहेत. पण त्यासाठी गाडी पार्क करून त्यांच्या बसने जावं लागतं किंवा मग पायी, वर्णन वाचून ही जागा टाळली तरी चालेल असं वाटलं त्यामुळे तिथेही गेलो नाही.
थोड्या वेळाने फोटो काढण्याचा सुद्धा कंटाळा आला होता, संध्याकाळचे आठ वाजले तरी आम्ही पोचलो नव्हतो. उत्तम इंटरनेट असल्यामुळे मोबाईलवर गाणी बघणे हा पर्याय होता पण तरीही सृजनला कंटाळा येणं स्वाभाविक होतं, त्यामुळे त्याची पण कुरकुर चालू झाली. शेवटी ९ च्या सुमारास एकदाचे पोचलो. इथे हॉटेलची खोली बरीच मोठी होती, भरपूर कपाटं आणि सामान ठेवायला चिक्कार जागा, मोठं स्वयंपाकघर इत्यादी. मागचे ६ दिवस आम्ही अगदीच पिटुकल्या केबिन्स मध्ये राहिल्यामुळे एकदम चाळीतून राजमहालात आल्यासारखं वाटत होतं. त्या केबिन्समध्ये बॅगच कशाबशा मावायच्या, बाकी जागा अशी काहीच नसायची. मला तर घरी लावतो तसं पटापट बॅग रिकाम्या करून आवरून ठेवू असंही वाटलं पण हे आपलं घर नाही हेही माहीत होतं. त्यामुळे इथे मनसोक्त सगळं सामान पसरून ठेवलं. मॅगी खाऊन पोट भरलं, खरं तर मॅगी नाही पण आइसलँड मध्येच घेतलेल्या इन्स्टंट नूडल्स, पण छान मसालेदार होत्या त्यामुळे आम्ही त्यांना मॅगी म्हणूनच खाल्लं. आता उद्या अजिबात लवकर उठायचं नाही असं ठरवून झोपलो.
आईसलँडमधले शेवटचे २ दिवस राहिले होते. त्याबद्दल आता पुढच्या भागात -
क्रमश: