प्रवास प्रवास (१)

दुस-याच दिवशी सकाळी ऑफिसात गेल्यागेल्याच मला सुनिथाने सांगितलं, “Go to Shah’s office. Its in Fort. Will you be able to find it alone?”
माझा चेहरा साशंक. अजून एक adventure मला नको होतं. मी ताबडतोब नकारार्थी मान हलवली.

“Ya, thought so. Ok, Nilesh will come with you.”

नीलेश रोजचं अकाऊंटिंग बघायचा. मुंबईचाच होता. मला मुळीच आवडायचा नाही. स्वत:ला भयंकर शहाणा समजायचा आणि मला बळंच खुन्नस द्यायचा. तो सहा महिने जुना होता, साहजिकच ऑफिस-स्पेसिफिक काही गोष्टी त्याला माहित होत्या, मला नाही. तर त्याचा याला गर्व! “याच्याबरोबर?” असा चेहरा झालाच माझा, पण दुसरा पर्यायच नव्हता. मी माझ्या शिरस्त्याप्रमाणे गप्प झाले. आम्ही ताबडतोब निघालो. कालच्याच वाटाघाटींचे आणखी काही प्रिन्ट आऊट्स, मिनिट्स ऑफ द मीटिंगच्या नोट्स वगैरे शहांना दाखवायचे होते आणि ते काही कागद देणार होते ते घेऊन यायचे होते. हे सर्व काम माझं होतं. पण नीलेशला माझी ’जबाबदारी’ घ्यायला लागली असल्याने सर्व कागदही त्यानेच ताब्यात घेतले. पेटी कॅशही घेतली आणि निघालो आम्ही. कालच्याप्रमाणे आजही सूर्य तळपत होता, पण कालच्याप्रमाणे आज एसी कार नव्हती दिमतीला. निमूटपणे रिक्षात बसून आम्ही अंधेरी स्टेशनाकडे निघालो. काय गर्दी होती! ठिकठिकाणी ट्रॅफिक जॅम्स! सीप्झ जंक्शनला सुमारे नव्वद टक्के ट्रॅफिक वळायचा. पण त्या सिग्नलला कायमच मरणी गर्दी असायची. बसेसच तर किती असायच्या. असो. घामेघूम होत पोचलो स्टेशनला.

नीलेशने माझ्यावर कृपा करून तिकिटं काढली. फर्स्ट क्लासची. तिकिट माझ्या हाती देताना म्हणाला, “एमडीने मुझे डे वन से बोलके रखा है. नीलेश, if you are on office work, always take a taxi or first class ticket.” तो असं नेहेमी feeling द्यायचा की तो एमडीच्या कित्ती जवळचा आहे! त्याचा तो स्वर ऐकूनच चिडचिड व्हायची माझी. होक्का?- असं एक्प्रेशन देऊन मी एक स्माईल दिलं त्याला. मग त्याने वर बघत, ट्रेन स्लो आहे का फास्ट पाहिलं. स्लो येणार होती. म्हणाला, “ये वाली जाने देते है. इसके बाद में फास्ट आयेगी. उस में जायेंगे. हमे फोर्ट उतरना है. याद रखना.” म्हणलं ठीके. आणि यानंतर हा चक्क निघालाच तिथून. मला म्हणाला लेडीज डबा इथे येईल, मी मागे जातो, जनरलचा तिकडे येतो. परत म्हणलं ठीके. स्टेशनवर ठीकठाक वर्दळ होती. अनाऊन्समेन्ट्स होत होत्या. ट्रेनची वेळही झाली होती. रश आवर संपल्यामुळे गर्दी बेताची होती. ट्रेन आलीच. ती आल्यावर जी नेहेमीची लगबग होते ती झाली. मी शांतपणे उभी होते. यात चढायचं नाहीये असं सांगितलं होतं त्याने. ट्रेन निघाली. चार डबे पास झाले आणि एका डब्यात नीलेश चढलेला दिसला!! माझ्या समोरून गेला तो चक्क! I had the shock of my life! मी शब्दश: जागच्याजागी थिजले. हा समोरून ओरडतोय- “अरे यही फास्ट ट्रेन है. अनाऊन्समेन्ट सुनी नही क्या?” इतकं मी ऐकेपर्यंत तो आणि ट्रेन दोन्ही गेलेदेखील!! प्लॅटफॉर्म अचानक ओस पडला. नक्की काय झालंय हे समजायलाच मला पाच मिनिटं लागली. प्रचंड राग आला नीलेशचा. Useless pompous fool. काय प्रकारचं वागणं होतं हे? बेजबाबदार नुसता!! कधी झाली अनाऊन्समेन्ट? आणि काय मूर्ख आहेत हे ट्रेनवालेसुद्धा? अशी स्लो ट्रेनची फास्ट ट्रेन करतात का? बर करतात, तर हा कितीसा लांब होता? वीसेक फूट? मला येऊन सांगता येत नाही याला की हीच ट्रेन घ्यायची आहे? किंवा ओरडायचं तरी तिथूनच. हा मला एकटीला सोडून चढतोच कसा नालायक? त्याला माहितेय मी कधी लोकलचा प्रवास केलेला नाही. मला गाईड करण्यासाठीच तर बरोबर आला होता ना तो? नाहीतर शहांकडे याचं काय काम होतं? ’शहा’ डोक्यात येताच मात्र माझ्या चेह-यावर एक wicked की कायसं स्माईल आलं. तिकिट काढण्यासाठी जाताना याने कागदपत्रांचा फोल्डर माझ्याकडे दिला होता. तो माझ्याचकडे राहिला होता. हा नुसताच हात हलवत पुढे गेला होता मूर्ख. सग्गळी हीरोगिरी फुकट गेली त्याची. अहाहा. या विचाराने मी एकदम शांत झाले, आणि ’आता पुढे काय करायचं?’ याचा विचार करायला लागले.

कागद महत्त्वाचे होतेच. आज शहांकडे जायचंच होतं. पण कसं जायचं मला माहित नव्हतं. पोस्टल ऍड्रेस होता. चर्चगेटपर्यंतचं ट्रेनचं तिकिट हातात होतं. सुनिथाला फोन करावा असं मी ठरवलं. स्टेशनवर पाहिलं. कोप-यात बूथ होते. ऑफिसात फोन केला. नीलेश मला सोडून गेला हे ठासून सांगितलं आणि पुढे काय करू विचारलं. तिने मला सांगितलं की आता तू एकटीच जा. पैसे आहेत ना? चर्चगेटला उतर, टॅक्सी घेऊन हॉर्निमन सर्कलला जा. सर्कलला अशी अशी बॅंकेची बिल्डिंग आहे. तिथून चालत रहा. कुठेही वळू नकोस. हेहे दिसेल, तेते बघ. आणि हीही बिल्डिंग येईलच. तिथेच नववा मजला. Don’t worry. You’ll be fine. Call me if you get confused. But deliver and get papers. Has to be done today. सुनिथाच्या जागी मला माझे वडिलच दिसायला लागले आणि एकदम confidence आला. परत प्लॅटफॉर्मवर गेले, पुढची ट्रेन येतच होती. परत तीच गर्दी, तीच गडबड. डब्यांकडे बघत मीही घुसले. फक्त एकदा शेजारी उभ्या असलेल्या टिपटॉप बाईला विचारलं, ये चर्चगेट जायेगी ना? (आता विचार करून मला स्वत:वरच हसायला येतं. काय कमाल idiotic प्रश्न होता हा! पण त्या वेळी मात्र मी कोणताही चान्स घेऊ शकत नव्हते!) तिने माझ्याकडे एक अत्यंत द्रयार्द्र-कम-तुच्छ कटाक्ष टाकला. पण मान डोलावली. हुश्श करत मी पहिल्यांदाच लोकलच्या फर्स्ट क्लासच्या डब्यात चढले.
****

Disclaimer: Fact and fiction are intertwined together in this work.