अनिश त्याचा ठरलेला दिनक्रम अति काटेकोरपणे पाळतो. भले लोक कितीही नावं ठेऊ देत. चारच्या ठोक्याला उठणार, मशीनमध्ये कडक डबल शॉट एस्प्रेसो तयार होईपर्यंत आन्हिके उरकून इंडियन एक्सप्रेस वाचत आरामात कॉफी. नंतर अर्धा तास रिलिजिअसली वजने उचलून कार्डिओ.  मसल्स बनवण्यासाठी नव्हे तर मजबुतीसाठी. एखादा सर्जन जेव्हा OT मध्ये तासनतास उभा राहून ऑपरेट करतो तेव्हा मध्य लटपटीत असून चालत नाही. कोअर एक्सरसाईज इज अ मस्ट! पंधरा मिनिटे ध्यान आणि प्राणायाम. त्यानंतर आंघोळ आणि रोजचा ठरलेला ब्रेकफास्ट, मोठा ग्लास भरून पालेभाजी किंवा फळांची स्मूदी, ब्राऊन ब्रेडवर चार एग व्हाईट्स आणि भिजवलेले दोन चार बदाम.

नेहमी शार्प सहाला तो त्याच्या केबिनमध्ये असतो. जेव्हा टीममध्ये एखादा रेसिडेंट असतो तेव्हा त्यांना ह्याच वेळी भेटून शेड्युल आणि सर्जरी बद्दलचे अपडेट दिले जातात. कारण नंतर रिकव्हरीमध्ये असणाऱ्या रुग्णांना बघायला राउंडस सुरू होतात. त्यांचे आफ्टर केअर बद्दलचे प्रश्न, एखाद्या ठरलेल्या सर्जरीपूर्वी रुग्णाच्या आणि नातेवाईकांच्या प्रश्नांची उत्तरं द्यायची असत. बहुतेकदा आईवडील टेन्शनमध्ये असतात आणि छोटे पेशंट प्रश्न विचारत सुटतात.. जसे ऑपरेशन करताना मी बेशुद्ध असेन का, मला जराही कळणार नाही का, बेशुद्ध व्हायला किती वेळ लागतो, जागं झाल्यावर मला आईस्क्रीम देणार का, टॉन्सिल्स काढल्यावर दिलं होतं तसं वगैरे!

आज तो पाच वाजताच केबिनमध्ये आला होता. आणखीनच लवकर! आठ वाजता एक रुटीन प्रोसिजर  ठरलेली होती. त्याआधी थोडा वेळ त्याला विहानची फाईल डोळ्याखालून घालायची होती. त्याचे आईवडील ऑपरेट करण्याबद्दल साशंक होते. आधीच बऱ्याच डॉक्टरांनी त्यांना हे ऑपरेशन फेल होईल असं सांगितलं होतं. विहानची स्थिती दिवसेंदिवस खालावत होती त्यामुळे अनिशला कुठल्याही क्षणी सर्जरीसाठी तयार रहायचं होतं. शुभदाने नेहमीप्रमाणे त्याची ब्लॅक कॉफी आणि फाईल टेबलवर आणून ठेवली.

कॉफी घेताघेता तो आलेल्या आठ दहा व्हॉइस मेल, मदतीसाठी रिक्वेस्ट करणाऱ्या वेगवेगळ्या सर्जनच्या दहा बारा इमेल्स, हे सगळं ऐकून, वाचून त्यांना रिप्लाय करून शेवटी त्याने फाईल उघडली आणि वाचून वेगवेगळे रेफरन्स बुक्स धुंडाळू लागला.

"नॉक नॉक!" म्हणत डॉ. आनंद दरवाजा ढकलून हसऱ्या चेहऱ्याने आत आले. "डू यू हॅव अ मिनिट?"

"नो." तो वर न बघता म्हणाला.

"ये तो किसी मॅड सायंटिस्ट का लॅब लग रहा है!" ते तरीही आत येऊन टेबलवर पसरलेल्या फायली, कोपऱ्याला जुन्या टेक्स्टबुक्सचा गठ्ठा, मेडिकल मॅगझिन्स, स्टेशनरी, बाजूच्या सोफ्यावर पडलेली कार्डीऍक इक्विपमेंट ह्या सगळ्यावर नजर फिरवत म्हणाले.

"ये तो..."  त्याच्या खुर्चीमागे कॅबिनेटवर नुसत्या भिंतीला एकावर एक टेकून ठेवलेल्या डिग्री, डिप्लोमाच्या फ्रेम्स कडे बघत त्यांनी हात उडवले.

"इसी लिए मै पेशंट्स कॉन्फरन्स रूममे देखता हूँ!" तो अजूनही मान वर न करता तिरकस हसत म्हणाला.

"व्हॉट कॅन आय डू फॉर यू डॉ. आनंद?" पुढे त्याने पटकन विचारले, त्याचा महत्त्वाचा वेळ वाया जात होता.

" हम्म.." ते सुस्कारा सोडत समोरच्या खुर्चीत बसले. " आय नो हम सब कितने बिझी है. लेकिन मुझे जल्द ही छूटकारा मिलेगा. मैं रिटायर हो रहा हूँ!"

"ओह!" त्याने मान वर करून त्यांच्याकडे आश्चर्याने पाहिले. अजून दोन तीन वर्षे ते सहज काम करू शकतात."व्हाय?"

"थक गया हूँ, और जस्सी बहुत पिछे पडी थी तो फायनली मन बना लिया. नेक्स्ट सॅटरडे विल बी माय लास्ट डे हिअर."

"काँग्रॅच्युलेशन्स!" तो पटकन म्हणाला. "यही बात करनी थी?" आता कटा! असे भाव त्याच्या चेहऱ्यावर होते.

"सॉर्ट ऑफ. मैने अपनी असिस्टंट के बारे मे तुम्हे बताया था, याद है?"  ते दोन्ही हात डेस्कवर ठेवत म्हणाले.

त्याने आठवायचा प्रयत्न केला. "हम्म तब मैने सुना नही होगा!"

"हाहा! तुम झूठ बोलना भी ट्राय नही करते!" ते हसायलाच लागले. " एनिवे, मेरी असिस्टंट है, सायरा देशमुख. काम मे बहुत स्मार्ट है. मेरे रिटायर होने से उसकी जॉब जा सकती है...

"इटस् नॉट माय प्रॉब्लेम!" तो बोलणं तोडत म्हणाला.

"नॉट युअर प्रॉब्लेम बट युअर सल्यूशन! अभी नेक्स्ट वीक तक सुबोध भी जा रहा है...

"वो बाय डिफॉल्ट जानेही वाला था. उसके बस की बात नही."

"सायरा के बस की तो है!"

"जो कहना है जलदी कहीये, शेंडे एक नया रेसिडेंट मेरी हेल्प के लिए भेज रहा है. उसके आने से पहले बहुत काम निपटाना है."

डॉ. आनंद नी समोरच्या फोनवर इंटरकॉमचे बटन दाबले. "शुभदा, एक मिनिट अंदर आओ."

शुभदा आल्यावर त्यांनी एकच प्रश्न विचारला. "क्या सुबोध की जगह किसी ने अप्लाय किया है?"

"नहीं. लेकिन आज हम ऍड देनेवाले है.." ती अनिशकडे हळूच कटाक्ष टाकत म्हणाली. त्याने सुस्कारा सोडून मान हलवली.

"बस तो फिर जाओ तुम."

केबिनमध्ये शांतता पसरली. त्यांनी भुवया उंचावून अनिशकडे पाहिले की बघ, तुझ्याबरोबर काम करायला कोणीच तयार नाहीये.

"ओके! गॉट इट! नाऊ लीव्ह."

चेहऱ्यावर मोठ्ठ हसू आणत डॉक्टर त्याच्या केबिनमधून बाहेर पडले.

---

शेवटी ती वेळ आलीच. डॉ आनंदचे शेवटचे चार दिवस उरले आहेत. त्यांच्या डेस्कवर सध्या फाईल्स ऐवजी ट्रॅव्हल कंपन्यांचे ब्रोशर्स पडलेत. तरीही माझ्या हातात अजून जॉब नाही.. सायराने मोठा श्वास टाकला. नौकरी वगैरे वेबसाईट्स वर ज्या व्हेकंसीज आहेत तिथे पगार बराच कमी आहे किंवा मग मुंबई सोडून बाहेर जावं लागेल जे परवडणारं नाही. ह्या पॉइंटला स्पेशालिटी बदलून इथेच राहणं जास्त सोयीचं वाटतंय.

लंच टाईममध्ये तिने डॉक्टरांना सगळ्या व्हेकंसीज दाखवल्या पण प्रत्येकात काही ना काही खोट होती. ती स्पेशालिटी बदलणार ऐकल्यावर डॉ. आनंदना काही बरं वाटलं नाही.

"जनरल ऑर्थो मे तुम बहुत बोर हो जाओगी. रोज सेम रुटीन प्रोसिजर्स रहते है, कुछ नया सीखने भी नही मिलेगा."

"इतना भी बुरा नही है, मेरी एक फ्रेंड है वहां.."

"लेकिन तुम डॉ. पै को क्यूँ कन्सिडर नही करती? टेल मी अगेन." त्यांनी डोळे बारीक करत विचारले.

"एक तो उन्होंने मुझे जॉब ऑफर नही किया."

"कॉझ तुमने अप्लाय ही नही किया!"

"प्लस मै उनके बारे मे सब हॉरर स्टोरीज सून चुकी हूँ!"

"एक बात बताऊं?" ते गंभीर होत म्हणाले.

"वो तो आप वैसेही बताएंगे! फिर पुछते क्यूँ हो!" ती थोडी हसत म्हणाली.

ते डेस्कवर पुढे झुकून बोलू लागले. "सी, हम सब जानते है रुटीन, सिम्पल सर्जरीज सक्सेसफुल होती है, उससे कमाई चलती रहती है, प्रॅक्टिस फ्लोट होती है. हॉस्पिटलमे ऐसे बहोतसे सर्जन है जो रुटीन काम करते है लेकिन डॉ. पै ऐसा नहीं सोचते.
वो सोचता है जब कोई प्रोसिजर रुटीन हो जाएगी, ही इज नॉट पुशिंग इनफ. वो OT मे इतना इंटेन्स होता है कॉझ ही स्ट्राइव्हझ टू बी बेटर एव्हरी टाइम. उसके साथ ऑपरेट करना इझी नही है, मैं भी नहीं करता. लेकिन सोचो क्यू इतने लोग उसकी सर्जरी देखने आते है, मेडिकल स्टुडंट्स, रेसिडंट्स, वो छोडो बाहर के डॉक्टर्स भी आते है. एक बार सोचकर देखो. नही तो ऑर्थो का ऑप्शन है ही!"

"सोचती हूँ!" म्हणून ती बाहेर गेली.

फोर्थ फ्लोरवरच्या आर्थोच्या रुटीन प्रोसिजर आठवून तिला खरंच भिंतीवर डोकं आपटायची इच्छा होत होती. किती बोरिंग आहे ते! डॉ. पै स्ट्राइव्हस हार्ड! ओके, पण बाकीच्यांचे काय. तो सुबोध बिचारा बहुतेक मेंटल ट्रॉमासाठी थेरपी घेतोय.

तरीही जर सुबोध सगळं वाढवून सांगत असेल तर... फक्त स्टाफ गॉसिपवरून त्यांना वाईट समजणं पण चूक आहे. प्रूफसाठी त्यांची एकतरी सर्जरी बघायला हवी. तिने शुभदाकडून पुढच्या सर्जरीची वेळ विचारून घेतली.

दुसऱ्या दिवशी सकाळी सात वाजता ती जाऊन OT पाशी थांबली. सर्जरी साडेसातला सुरू होणार होती. आत गेल्यावर एक ग्लास पार्टिशन होतं त्यामागे उभे राहून सर्जरी बघता येत असे. आत जाताच तिथे रेसीडेंटस् ची गर्दी दिसली पण चौथ्या सीटच्या मुंबईकर अनुभवाने घुसून तिने जागा मिळवलीच.

क्रमशः

"अजून जास्तीत जास्त पंधरा मिनिटं" अनिश घड्याळात बघत म्हणाला.  विहानचे वडील खोलीत फेऱ्या मारत होते तर आई खुर्चीत नखं चावत बसली होती. आधीच त्यांना विहानला इथे आणायला उशीर झाला होता, हे ऑपरेशन सहा महिन्यांपूर्वीच व्हायला हवं होतं. सर्जरी कितपत यशस्वी होईल याची त्यांना शंका होती. "बिलिव्ह मी, ही'ज इन गुड हँडस." तो विहानच्या डोक्यावर थोपटत म्हणाला.

आधीच त्यांचा विश्वास नाही आणि त्यात हा होणारा उशीर त्यात भर घालतोय. तेवढ्यात खोलीचं दार उघडून नर्स आत आली. "सब रेडी है"
त्याने मान हलवून श्वास सोडला.

याचा अर्थ सायरा आली. कामाच्या पहिल्याच दिवशी ऊशीर! आजच्या सर्जरीत त्याला मदत करायला चेन्नईहून डॉ. कृष्णमूर्ती आले होते. त्याने याआधीही त्यांच्याबरोबर काम केले होते. ते निष्णात सर्जन होतेच पण तितकेच फटकळ! दोघांची टाइम टेबल ऍडजस्ट करून ही सर्जरी होणार होती. आज OT दिवसभरासाठी बुक होते अर्थात उशीर झाल्यामुळे सायरा फक्त त्याचा किंवा कृष्णमूर्तींचाच वेळ वाया घालवत नव्हती तर त्यांच्यानंतर येणाऱ्या टीमच्याही शेड्युलची वाट लावणार होती.

त्याने तिला तिथल्या तिथे फायर केलं असतं पण आज त्याच्यासाठी विहान ही प्रायोरीटी होती. सगळं लक्ष त्याला सर्जरीकडे द्यायचं होतं. त्याचा राग मनाच्या एका कप्प्यात दाबून टाकत त्याने विहानच्या वडिलांना पुन्हा एकदा समजावून सांगितलं. समोरच्या रिकाम्या खोलीत डॉ. कृष्णमूर्ती कॉलवर होते. "तीन बजे मेरा फ्लाईट हैं.आय होप शी वोन्ट कॉझ एनी मोर डीलेज."तो दार उघडून डोकावल्यावर त्याच्याकडे पाहून ते म्हणाले.

"वी विल गेट यू इन टाइम, डोन्ट वरी." त्यांना घेऊन तो OT कडे निघाला. एव्हाना विहानला OT मध्ये आणला होता. ते दोघेही स्क्रब्ज घालून तयार झाले. ऑपरेशन टेबलवर विहान एवढासा दिसत होता. एक नर्स त्याला हसवायचा प्रयत्न करत होती पण तो घाबरून इकडेतिकडे बघत होता. डॉ. गांधींनी ऍनेस्थेशीया दिल्यावर काही वेळ तो त्यांना टेन टू वन म्हणून दाखवत होता पण थ्री पाशी पोचताच तो आउट झाला.

टाइम टू रोल.

खांद्याने दार ढकलून तो आत आला. विहान घाबरू नये म्हणून इन्स्ट्रुमेंट्स अजून टेबलशेजारी मांडली नव्हती. त्याने टेबलपलीकडे नर्सशी बोलत इन्स्ट्रुमेंट सेट तयार करणाऱ्या सायराकडे पाहिलं. तिचा काही अपघात होऊन लागलं वगैरे असेल असा त्याचा अंदाज होता पण ती तर अगदी टवटवीत फुलासारखी दिसत होती. "सो हू'ज द कल्प्रिट?" के ने विचारलं.

"सॉरी डॉक्टर, दॅट्स मी.." ती हळूच म्हणाली.

"इफ आय हॅव टू बुक अ न्यू वन, यू विल बी पेईंग फॉर दॅट." ते खडसावून म्हणाले.

"आय हॅव ऑलरेडी अश्यूअर्ड यू. इट वोन्ट हॅपन." अनिश त्यांना गप्प करायला म्हणाला. त्याला सगळा फोकस फक्त सर्जरीवर हवा होता.

सायरा अजूनही स्टराईल केलेला इन्स्ट्रुमेंट बॉक्स धरून जागीच उभी होती. त्याने इशारा केल्यावर टीम पटापट कामाला लागली. नर्सने दोघांचे हात पुसले आणि डॉ. के ना एप्रन चढवला.

"सर्जरी आजच करायची आहे." त्याचे पुढे केलेले हात आणि थंड आवाज ऐकून ती पटकन एप्रन घेऊन पुढे आली. "डॉ. आनंदकडे हे काम नर्स करायची." ती हळूच म्हणाली.

"माझ्याकडे माझा असिस्टंट करतो." तो शांतपणे म्हणाला. तिचा हात पुरत नव्हता म्हणून तो जरासा वाकला. एप्रन चढवून कंबरेच्या दोऱ्या बांधताना तिच्या हातातून निसटल्या, पटकन चाचपून ती त्या बांधेपर्यंत त्याच्या कपाळावर आठ्या आल्या. मागे जाऊन मानेवरची गाठ बांधताना तिचा हात पोचत नाही बघून तो जरासा वाकला. त्याला हळूच पुटपुटलेलं थॅंक यू ऐकू आलं. तरीही गाठ मारायला तिला लागणारा वेळ बघून तो वैतागलाच. एप्रन बांधून झाल्यावर ती बाहेर जाऊन पुन्हा ग्लव्हज बदलून आली आणि त्याच्या शेजारी तिच्या जागी जाऊन उभी राहिली. टेबल त्याच्या उंचीनुसार सेट केले होते. त्याने एकदा तिच्याकडे पाहिले आणि स्टूल मागवले. शेवटी एकदाची स्टुलावर उभी राहून ती त्याच्या आणि टेबलाच्या लेव्हलला आली. त्याने रोल कॉल सुरू केला. प्रत्येकाने आपापली पोझिशन सांगितल्यावर तिचा नंबर आला.

अनिशने मास्कवरून तिच्याकडे बघितले. तिने एकटीने सगळ्याला उशीर केला होता. डॉ. के ने एवढा अपमान केल्यावर कदाचित ही आताच पळून जाईल असं एक मन त्याला सांगत होतं. पण आनंदच्या म्हणण्यानुसार ही जर इतकी अनुभवी हुशार एम्प्लॉयी असेल तर नक्की यातून तरून जाईल.

तिचे रेशमी केस, तरतरीत नाक, ओठ सगळं झाकलेलं होतं तरी तिच्या डोळ्यांत त्याला  वेगळाच निर्धार दिसला. "वेल? आता काय करणार?" विचारल्यासारख्या त्याने भुवया उंचावल्या. तिने ताठ उभी रहात बोलायला सुरुवात केली. "सायरा देशमुख, डॉ. पै'ज सर्जिकल असिस्टंट. एव्हरीथिंग इज रेडी."

ती थांबल्यावर लगेच तो बोलू लागला, "टुडे वी आर ऑपरेटिंग ऑन अ टू यर ओल्ड. ही हॅज प्रिव्हीअस शंट इन हिज हार्ट. वी आर गोइंग फॉर ऍन ओपन हार्ट सर्जरी टू रिमूव्ह द शंट अँड करेकटिव् रिपेअर ऑफ टेट्रॉलॉजी ऑफ फॅलो. ऑल सेट?" सगळीकडून होकार आल्यावर त्याने हात पुढे केला. "सायरा, टेन ब्लेड. हार्मोनिक स्काल्पेल."

---
आज काय फालतू नशीब आहे! कधी न होणारा उशीर आज झालाय त्यात डोक्यावर पै आणि त्याहून वैताग नवा सर्जन! पै परवडला इतका हा माणूस रिडिक्युलस आहे. पन्नाशीचा असला तरी फिट आहे. आल्यावर तयारी करताना दोनदा तरी त्याच्या सायकलिंगबद्दल बडबड केली. काम करता करता तिच्या डोक्यात विचार सुरू होते.

आल्या आल्याच त्याने तिचा इतका सार्वजनिक अपमान केल्यामुळे ती डॉ. के कडे जास्तीत जास्त दुर्लक्ष करत होती. पहिल्या इंसीजननंतर अनिशने अँटिरिअर पेरीकार्डियमचा एक तुकडा तिच्याकडे दिला, तिने लगेच ग्लुटाराल्डहाईड! म्हणत तो सोल्यूशन मध्ये ट्रीट केला. हा तुकडा पुढे VSD पॅच म्हणून वापरायचा होता. हेपारीन! कॅनूलाज!! अनिश पटापट ऑर्डर देत पुढच्या स्टेपवर जात होता. सायराने  बायपास इन्स्टिट्यूट केल्यावर डॉ. के ने तोपर्यंत व्हेंट कॅथेटर बसवला. मधेच विहानच्या ओठांच्या आजूबाजूला निळसर टिंज दिसल्यावर ती ऑक्सिजन सॅच्युरेशन बघत होती.

तेवढ्यात मागून आवाज आला. "यू नो डॉ. पै, आय वुड नॉट पुट अप विथ ऍन असिस्टंट होल्डिंग उप धिस मच कॉस्टली सर्जरी." ती पुन्हा अनिशशेजारी उभी राहून सक्शन करत होती. ऐकताच तिचा चेहरा उष्ण झाला. ती खाडकन काहीतरी उत्तर देतादेता थांबली. "वेल, देन इट्स अ गुड थिंग दॅट धिस केस इज हॅन्डल्ड बाय हॉस्पिटल्स चॅरिटेबल ट्रस्ट!" अनिशने थंड आवाजात उत्तर दिले. "सायरा, पे अटेन्शन. आय नीड मोर सक्शन." तिने पूर्ण लक्ष सर्जरीवर केंद्रित केले.

पैंनी गप्प केल्यापासून डॉ. के फक्त कामापुरते बोलत होते. सर्जरी सुरू होऊन तीन तास होऊन गेले होते. अचानक भुकेने तिच्या पोटात गुरगुर झाली. ही माझ्या आयुष्यातली वर्स्ट सर्जरी असेल. थँक गॉड, कोणी ऐकलं नाही. "इज दॅट यू सायरा?" तिच्या हातून ब्लेड घेताना अनिशने विचारले.  तिने त्याची नजर टाळत होकारार्थी मान हलवली. "माझ्या OR मध्ये खाल्ल्याशिवाय कधीही पाऊल ठेवायचं नाही. हे काम खूप वेळखाऊ आणि टीडीअस आहे. आपल्याला कितीही तास इथे उभं राहावं लागतं. टाके घालता घालता तुला चक्कर आली तर काय करणार? माझ्या पेशंटचा जीव धोक्यात येईल. समजलं?" तो नेहमीच्या कडक आवाजात बोलला.

"येस सर." ती खालमानेने म्हणाली.

"सायरा, इज इट युअर फर्स्ट टाइम हिअर? आय हर्ड.." डॉ. के चा वैतागवाणा आवाज आलाच.

"येस, फर्स्ट विथ डॉ. पै." ती शांतपणे म्हणाली.

"हां! दॅट एक्सप्लेन्स! पै विल बी इन मार्केट फॉर न्यू असिस्टंट शॉर्टली." तो ख्या ख्या करत हसला.

बास हे सहन करण्या पलीकडे होतं. तिच्या डोळ्यातून एक थेंब ओघळला. उफ, हेच बाकी होतं. सर्जरीमध्ये रडणं म्हणजे टोटल रिस्क.

"सायरा, कम्युनिकेट. माझं पूर्ण लक्ष पेशंटवर आहे. तुला ब्रेक हवा असेल तर तसं सांग." अनिश विहानवरचं लक्ष हलवता म्हणाला.

"येस, फाइव्ह मिनीट्स." ती नर्सला तिची जागा देऊन बाजूला झाली. अजून थोडं रडून ओला मास्क आणि ग्लव्हज बदलून ती पुन्हा जागेवर आली.

तिच्यासाठी आजचा दिवस कितीही वाईट असला तरी तिला कामात मजा येत होती. डॉ. पै एकहाती सगळं करत होते. खरं तर ह्या दुसऱ्या सर्जनच्या मदतीची काहीच गरज नव्हती. पहिल्याच सर्जरीत तिला खूप शिकायला मिळत होतं. शेवटी तिने भिंतीवरच्या घड्याळात बघितलं तेव्हा एक वाजला होता. डॉ. पैं नी भराभर काम करून सर्जरी वेळेत आटोपली. हुश्श, हा के माणूस वेळेत निघेल एकदाचा. अनिशने टाक्यांना सुरुवात करून सुई तिच्या हातात दिली आणि दोन्ही सर्जन बाहेर गेले. तिने बारकाईने व्यवस्थित टाके घातले की पुन्हा विहानच्या अंगावर त्या वाईट खुणा रहायला नकोत. "तुमने अच्छा काम किया" शेजारची नर्स म्हणाली. ती अर्धवट हसली "हां? और उसके पहले का क्या?" "सोचो, जो भी होता है अच्छे के लिए होता है!" नर्स हसत म्हणाली.

ती स्टाफ लाऊंजमध्ये एकटीच टीपं गाळत समोरच्या ताटातली पोळीभाजी खात बसली होती. नेमकी आज भाजीसुद्धा शेपूची! डोळ्यातून अजूनच पाणी आलं. हा माझा शेवटचा चान्स होता. शिट! आय टोटली स्क्रूड अप! तिची हकालपट्टी होणार हे एव्हाना तिचं ठाम मत झालं होतं.

क्रमशः

मी ते ऍग्रीमेंट साइन करायला नको होतं. खोटं तर ते होतं, नक्कीच. कुठली लीगल डॉक्युमेंट्स 'हूमसोएव्हर इट मे कन्सर्न' ने सुरू होतात!! पण तरीही तो कागद महत्त्वाचा होता. त्या किसनंतर सायरा नक्कीच घाबरलेली होती.. आय गेट इट. टेबलावरचा काचेचा पेपरवेट फिरवत तो विचार करत होता.

फक्त कलिग्स ते एकदम कारमध्ये किस करणारे कपल हा अगदीच लाँग शॉट होता. मी पुढे जाण्यासाठी तयार असलो तरी ती असायलाच हवी असं नाही. तिच्या निर्णयावर कुठलाही दबाव येणार नाही याची काळजी घ्यायला हवी. तिच्या इच्छेचा आदर आहे म्हणूनच तिला हवा असलेला वेळ आणि स्पेस मी देतोय. पण अजून किती वेळ देऊ शकेन हे मलाच कळत नाहीये. आधी ती माझ्यासाठी फक्त एक सुंदर दिसणारी मुलगी होती, मी तिच्यात इन्वॉल्व झालंच पाहिजे असं काही नव्हतं. पण आता, सगळंच बदललंय. किस करताना बदललेल्या ज्या जाणिवा होत्या त्यांचं काय करायचं? तेव्हा ती जशी वागली, खूप दिवसांपासून हवी असलेली गोष्ट फायनली मिळाल्यासारखी, त्याचं काय करायचं?

ती OT मध्ये माझ्याकडे बघताना मला दिसते. तिने कितीही चोरटे कटाक्ष टाकले तरी मला कळतात. जेव्हा बघताना चुकून माझी नजर तिला भिडते तेव्हा तिचे गाल लाल होतात. किंवा एखादं इन्स्ट्रुमेंट देताना तिच्या बोटांचा मला स्पर्श झाला तरी ती मी कानात कुजबुजल्यासारखी लाजते.

शी'ज अ टोटल मेस! मंगळवारी स्क्रब करताना तिच्याशी बोलल्यानंतर ती लगेच गायब झाली. बुधवार, गुरुवार तिला एकटीला गाठताच नाही आलं. शुक्रवारी सर्जरी संपल्यावर काहीतरी जेवावं म्हणून तो लाऊंजमध्ये गेला. त्याने प्लेटमध्ये चिकन नूडल सुपचा बोल ठेऊन शेजारी भरपूर भाज्या घातलेला पास्ता प्रिमावेरा वाढला. टुडेज स्पेशल डेझर्ट बघून त्याला रहावले नाही. चीट डे म्हणून लहान डेझर्ट प्लेटमध्ये त्याने एक डच ट्रफल पेस्ट्री वाढून घेतली.

तो सगळं घेऊन टेबलवर बसतानाच समोर सायरा दिसली. त्याचं लक्ष जायची वाट बघत ती दारात थांबली होती. आतल्या अजून दोन तीन डॉक्टरांनी तिच्याकडे बघितल्याने तिची चुळबुळ सुरू होती. ती अजून स्क्रब्जमध्ये होती आणि नेहमीची घट्ट पोनिटेल. तिने कितीही साधं, कडक दिसायचा प्रयत्न केला तरी ती मोहकच दिसत होती. गोबरे गाल, लांब काळ्याभोर पापण्या. त्याच्याकडे लक्ष जाताच डोळे चमकून ती हसली. आता ती नुसती मोहक नाही कातिल सुंदर दिसायला लागली.

आय विश, तिच्या शर्टवर माझं नाव बहात्तर साईज फॉन्टमध्ये लिहायला हवं.

तो उठून पुढे गेला. "तू आत येऊ शकतेस. कोणी ओरडणार नाही तुला!"

ती हसून जागेवरच थांबली. तिचा बहुतेक त्याच्या बोलण्यावर विश्वास नव्हता. "कमॉन इन!" म्हणून तो वळल्यावर तिला जावंच लागलं. ती डोळे विस्फारून डॉक्टरांना मिळणाऱ्या लग्झरीज बघत होती. "नशीब इथे दारात रेड कार्पेट आणि दोन्ही बाजूला बाऊन्सर्स नाहीत! तेवढंच बाकी आहे."

तो किंचित हसला.

"आमच्या लाऊंजमधलं साधं वेंडिंग मशीनसुदधा दोन थपडा मारल्याशिवाय चालत नाही."

"तू इथे वेंडिंग मशीनबद्दल तक्रार करायला आली आहेस का?" तो तिरकस हसत म्हणाला.

"नोss कमॉन!" तिचं लक्ष प्लेटकडे गेलं. "वॉव! डच ट्रफल पेस्ट्री? तुम्ही चक्क गोड खाताय?" तिने पटकन जीभ चावली.

"चीट डे असतो कधीतरी. घे ना, मी नंतर दुसरी घेईन." त्याने प्लेट पुढे सरकवली.

"अम्म.. नको. फक्त टेस्ट करते.." म्हणत तिने वितळलेल्या चॉकलेटमध्ये बोट बुडवून तोंडाजवळ नेले. तिचं वागणं सहज होतं तरीही त्याचं पूर्ण लक्ष तिने बोट तोंडात घालून, चंबू करून चोखणाऱ्या ओठांवर होतं. आता आग लागायचीच बाकी होती.

"डॉ. पै?"

"हम्म.."

"मी काय म्हणाले ते ऐकलं का तुम्ही?"

"नॉट ऍट ऑल."

हम्म, लांब श्वास सोडून ती बोलायला लागली."मी विचारायला आले होते की उद्या नाईट शिफ्ट ऐवजी मी डे शिफ्ट करून लवकर निघू का? नेहाला चेकअपसाठी न्यायचं आहे."

त्याने डोक्यातले बिनकामाचे विचार बाजूला सरकवले. "चालेल, तशीही उद्या सर्जरी नाहीये. नेहाला काय झालं?"

"विशेष काही नाही, जस्ट रुटीन अपॉइंटमेंट आहे."

"गुड. पण तुम्ही जाणार कश्या? पाऊस काही थांबण्यातला नाही."

"फार लांब नाहीये, बसने जास्तीत जास्त अर्धा तास लागेल."

"हवी असेल तर कार घेऊन जा. मी  हॉस्पिटलमध्येच असेन."

त्याची ऑफर ऐकून ती अवाक झाली.

"काय झालं?" त्याने न हसता विचारलं.

तिच्या चेहऱ्यावर आता गुपित कळल्यासारखं हसू पसरलं. "तुम्ही सगळ्या एम्प्लॉईजना कार वापरू देता?"

तिला काय सुचवायचंय ते कळून त्याने समोर हात झटकला. " शुअर! त्यात काय! शुभदा कायम माझी कार घेऊन जात असते."

ती फुटलीच! त्याला चक्क गप्पा मारत हसताना बघून येणारे जाणारे डॉक्टर्स त्यांच्याकडे बघत जात होते. फ* ऑफ! मी ह्या मुलीशी गेल्या तीन दिवसात धड बोललोसुद्धा नाहीये वर एक ऍग्रीमेंट साइन केलंय ज्यात मी हिला किस करण्यावर बंदी आहे. पण या क्षणी मला तेच हवंय.  तिची पोनिटेल मागे खेचून, हनुवटी वर होईल. तिला पाय उंचावून चवड्यांवर उभं रहावं लागेल, मी थोडा खाली वाकेन म्हणजे तिला सोपं होईल. बस! मागच्या वेळपेक्षा हा किस नक्कीच चांगला असेल...

ती हसता हसता अचानक थांबली. तिचे डोळे विस्फारले आणि हळूच ओठ विलग झाले. ओह येस, सायरा. तू ऍग्रीमेंट साइन करून घेऊ शकतेस, पण ह्या फीलिंग्स? तू ओठावरून जीभ फिरवलीस कारण तू तोच विचार करते आहेस जो मी करतोय आणि तू आत्ता तुझे लाल होत चाललेले गाल बघितले पाहिजेस.

"थँक्स डॉ. पै."

तो मान हलवत हसला. परत डॉ. पै! जसं काही असं म्हटल्यामुळे ती मला लांब ठेऊ शकणार आहे.

"झालं बोलून?" त्याने भुवई उंचावली.

"हो, म्हणजे नाही, अं.. मी निघते. पेस्ट्रीसाठी थँक्स." ती खुर्ची सरकवून उठताच तो दारापर्यंत तिच्याबरोबर गेला. ती न थांबता चालत सुटली.

"सायरा, लिफ्ट त्या बाजूला आहे." त्याने गालात हसत बोट दाखवलं.

ती पटकन उलट फिरली. "हो माहितीये.." आणि लिफ्टकडे पळत सुटली. तो हसून त्याच्या जेवणाकडे वळला.

एक आठवडाही टिकत नाही ही!

---
संध्याकाळपासून तूफान पाऊस पडत होता. शुभदा कधीच निघून गेली होती. तो लॅपटॉपवर टॅप टॅप करत पेपरवर्क संपवायच्या मागे होता. आता नऊ वाजत आले होते. खिडकीबाहेर बघून त्याने फोनवर नजर टाकली. ह्या स्पीडने काम सोमवारपर्यंत संपणार नाही. एव्हाना शिफ्ट संपून बरेचसे लोक निघून गेले होते. तरीही तो हातातला छोटा बास्केटबॉल हवेत उडवून कॅच करत बसला होता. एकतर यामुळे त्याला नीट विचार करता येत होता आणि त्याचे हात एंगेज रहात होते. नाहीतर एव्हाना त्याने सायराला कॉल केला असता. त्याला तिची काळजी वाटत होती आणि दोघी घरी नीट पोचल्याचं चेक करायचं होतं.

फक्त एकच मिनिट! म्हणून त्याने फोन हातात घेतलाच. त्याने कॉन्टॅक्ट लिस्टमधून तिचा नंबर घेतला होता पण तिच्याकडे अजूनही त्याचा पर्सनल नंबर नव्हता.

विचार बदलण्यापूर्वी त्याने कॉल केला.

काही रिंगनंतर तिने फोन उचलला. "हॅलो?"
तिचा आवाज वेगळा येत होता.

"सायरा?"

"मी नेहा बोलतेय. सायरा बाथरूममध्ये आहे. कोण बोलतंय?"

त्याने टेबलावरच्या दोन फाईल सरळ केल्या. फोन ठेवावा की काय न सुचून तो पुढे बोलला. "धिस इज डॉ. पै."

"नो वे!! एक मिनिट, एक मिनिट." ती फोनवर हात ठेवून ओरडली. "दी ss लवकर ये. तुझ्या डॉक्टरांचा फोन आहे."

फोनमधून काहीतरी खुडबुड आणि दबके आवाज आले. मॅकड्रिमी!

"खेचू नको" सायराचा आवाज आणि मागोमाग हेअर ड्रायर सुरू केल्याचा आवाज. ती बाथरूममधून बाहेर आली असणार. "धिस इज नॉट फनी!"

"तिला वाटतंय, मी प्रँक करतेय." नेहा फोनवर त्याला म्हणाली.

"नेहू, तुझी ऍक्टिंग अतिशय वाईट आहे. मला माहितीये फोनवर कोणी नाहीये." सायराचा आवाज.

नेहा हसत सुटली."आय स्वेअर ते आहेत! तूच बघ."
तिने फोन बहुतेक सायराकडे दिला.

"हाहा, काहीही!" तिच्या आवाजात नेहाचा प्रँक पकडल्याचा आत्मविश्वास होता. "हॅलो डॉ. पै, कॉल केल्याबद्दल थॅंक यू! तुम्हाला शंभर वर्ष आयुष्य आहे कारण मी आत्ता तुमचीच आठवण काढत होते."

तो खळखळून हसला आणि ती किंचाळली.

"फोनवर कोणीतरी आहे!" ती नेहाकडे बघून ओरडली.

"मी आधीच सांगितलं होतं." नेहाचा दबका आवाज.

तिने घसा खाकरून स्वतःला जरा ताळ्यावर आणलं. "अम्म, हॅलो?"

"सायरा, मी अनिश बोलतोय."

"ओह, हॅलो डॉ. पै! प्लीज मी आधी जे काय बरळले ते विसरून जा."

तो तिरकस हसला पण तिला जरा शांत करावं म्हणून बोलू लागला." मी फक्त तुम्ही दोघी नीट घरी पोचलात ना हे विचारायला फोन केला होता."

"काय?" ती अजून शॉकमध्येच होती.

"बराच पाऊस होता म्हणून." आता तोही जरा विचार करून बोलला.

"हो. व्यवस्थित पोचलो. नो प्रॉब्लेम." तिने काहीतरी खुसखुस करून दार लावल्याचा आवाज आला. "सॉरी, मी नेहाला इथून बाहेर काढत होते."

"अरे हो, तिची अपॉइंटमेंट कशी होती?"

तिने उत्तर द्यायला थोडा वेळ लावला."ठीक आहे सगळं. तुम्ही फक्त एवढंच विचारायला फोन केलाय की अजून काही आहे? खरं सांगा."

खरं? खरं सांगायचं तर मी एकटा शनिवारी रात्री केबिनमध्ये काम करत बसलोय. कदाचित आधी एवढ्याने मी समाधानी होतो पण आता अचानक सगळं बदललंय. मला खूप काही विचारायचंय. तू आंघोळ करून घरात कुठले कपडे घातलेत, तू डिनरसाठी काय बनवलं आहेस, तू जेवणानंतर मूव्ही बघशील की वाचत बसशील? मला तुला पुन्हा किस करून काय वाटतंय ते बघायचंय आणि तू ते मला करू देणार नाहीस, म्हणून मी काहीतरी कारण काढून हा कॉल केलाय. कदाचित मी समजतोय त्यापेक्षा माझं मन तिला जास्त उमगलंय कारण मी हे काहीही न बोलताच पलीकडे तिचा आवाज मऊशार झाला.

"अनिश? सगळं ठीक आहे ना?"

त्याने एकदम मान झटकून सगळे विचार बाजूला केले. "ऑल ओके! सोमवारी भेटू."

क्रमश: