दुसरा दिवस उजाडला. तसा पहिलाच. कारण मुख्य प्रवासाला सुरुवात होत होती. संध्याकाळपर्यंत नियोजित हॉटेलला पोचायचं एवढंच या दिवसाचं ध्येय होतं. त्यामुळे निवांत आवरून निघालो. सूर्यदेवाने सकाळीच एकदा दर्शन दिलेले दिसले आणि एक ओझे उतरले. जर्मनीतून बाहेर पडण्यापुर्वी पेट्रोल भरणे आवश्यक होते म्हणून ते काम केले. जीपीएसला हॉटेलचा पत्ता दिला आणि त्याच्या इशाऱ्याप्रमाणे रस्ता धरला.

जातानाचा थोडा प्रवास ऑस्ट्रीया मधून होता. ऑस्ट्रीयातही गाडीसाठी टोल आहे. त्यासाठी परत Vignette घेतले आणि पुढचा प्रवास सुरु झाला. थोड्याच वेळात समोर पाटी दिसली "लिंडरहॉफ श्लॉस" म्हणजेच "लिंडरहॉफ पॅलेस". इथे जायचे काही डोक्यात नव्हते पण जर जवळच आहे तर थांबुयात का असा विचार मनात येताच पुढच्याच पार्किंगला गाडी थांबवली. जीपीएसला किती वेळ लागेल असा प्रश्न विचारला. उत्तर आले अर्धा तास. घड्याळात बघता अजून बराच वेळ होता आणि जायचे ठरले. पुन्हा गाडी वळवली आणि लिंडरहॉफच्या दिशेने निघाली. आता घाट सुरु झाला आणि एका बाजूला छोटासा तलाव दिसला. मस्त दिसतोय तलाव म्हणून थांबायचा विचार केला.

आणि पुढे निघालो तसतसे लक्षात आले की हा जो तलाव मघाशी छोटासा वाटला तो मुळात बराच मोठा आहे आणि आता बराच वेळ आपला रस्ता शेजारून जाणार आहे. वाह. मग काय, जागा दिसेल तिथे थांबायचे, फोटो काढायचे आणि पुढे जायचे असे सुरु झाले. अगदी क्वचितच एखादी गाडी दिसायची. बाकी नीरव शांतता. नितळ आणि शांत पाणी आणि त्यात दिसणारे पर्वतांचे आणि झाडांचे प्रतिबिंब.

झाडांचे रंग बदलायला नुकतीच सुरुवात झाली होती.

हा होता प्लानझे (Plan See) म्हणजेच प्लान लेक. इथेच बसून राहावे असे वाटत होते. पण घड्याळ पुढे सरकत होते. त्यामुळे पुढे जाणे भाग होते.

लिंडरहॉफला पोहोचलो. बव्हेरिया या राज्याचा राजा लुडविग दुसरा याने बांधलेला हा राजवाडा.

खरं तर मुख्य इमारत ही राजवाडा म्हणावा एवढीही मोठी नाही, मोठ्या बंगल्या एवढा म्हणता येईल. पण बाहेरील बाग मात्र भव्य आहे आणि आजूबाजूचा परिसर पण सुंदर आहे.

थोडीफार खादाडी करून तिकीट काढून आत गेलो. बाहेरचे गार्डन बघत असतानाच इंग्रजी टूर सुरु होत आहे असे एक मुलगी आम्हाला सांगत होती. मग पळतच आत गेलो. खास बव्हेरियन वेशात असलेल्या मुलीने माहिती द्यायला सुरुवात केली. आत फोटोग्राफीला परवानगी नव्हती.

या राजाने एकूण तीन राजवाडे बांधले ज्यातला हा सगळ्यात लहान आणि एकमेव जो त्याच्यासमोर पूर्णत्वास गेला. पॅरिस मधील व्हर्साय पॅलेसवरून प्रेरणा घेऊन हा बांधला गेला. व्हर्साय पॅलेस बांधणारा लुइस राजा हा त्याचे प्रेरणास्थान होता. लुडविग त्याच्या वडिलांसोबत शिकारीसाठी पूर्वी इथे यायचा. सत्ता त्याच्या हातात आली त्यानंतर त्याने इथे हा राजवाडा बांधायचे ठरवले. त्याकाळी म्युनिकहून इथे येण्यासाठी ८ तास लागत आणि त्याला अशीच दूरवरची जागा हवी होती. आजूबाजूला संपूर्ण झाडी आहेत. आत असे काही असेल असे कुणाला बाहेरून वाटणार नाही एवढा आत हा बांधला आहे. राज्यकारभारात त्याला विशेष रस नव्हता. अत्यंत कलासक्त असा हा राजा होता. राजवाड्यातल्या प्रत्येक खोलीत याचा प्रत्यय येत होता. त्याचसोबत त्याची ख्याती दानशूर अशी होती आणि तो सगळ्यांना चांगला पगार द्यायचा. आतली कलाकुसर आणि शोभिवंत वस्तू बघून राजेशाही थाट म्हणजे काय याची प्रचिती येत होती. किती ती प्रत्येक वस्तूवर केलेली डिझाईन्स, सुंदर घड्याळे, वैविध्यपूर्ण मेणबत्ती स्टँड, भित्तीचित्रे, राजाच्या बसण्याची, झोपण्याची, खाण्याची सगळे व्यवस्था त्याच्या मनाप्रमाणे, आता तो राजा म्हणजे मर्जी त्याचीच. ड्रेस्डेन मधील प्रसिद्ध अशा माईस्टन पोर्सीलेन पासून बनविलेल्या अनेक कलात्मक वस्तू होत्या. मुख्य खोल्यांमधील भिंतीवर केलेल्या कामासाठी ५ किलो सोने वापरले आहे. एकएक दालन बघत जेव्हा शेवटच्या दालनात गेलो, तिथे होते आरसेच आरसे. लुडविग निशाचर होता. त्यामुळे जेव्हा रात्री तो जागा असायचा, तेव्हा मेणबत्त्यांच्या प्रकाशाने हे आरसे अधिकच उठून दिसायचे आणि शिवाय त्याला यातून व्हर्साय पॅलेसशी अधिक साधर्म्य वाटायचे. याच दालनात एक खास भारतातून आयात केलेल्या हस्तिदंताचा मेणबत्ती स्टँड आहे ज्याची ओळख संपूर्ण राजवाड्यातील मौल्यवान वस्तू अशी आहे. हा स्टँड तयार करण्यासाठी ४ वर्ष लागली. भारतातील वस्तूंचे महत्व इथे बरेचदा फिरताना दिसते. इतरही अनेक वस्तू आणि बांधणीचे सामान परदेशातून आयात केले होते जे सगळे आजही मूळ स्वरुपात आहे. त्याच्या डायनिंग रूममध्ये त्याला एकट्यालाच जेवायला आवडायचे. त्यामुळे अशी यंत्रणा केली होती की त्याचा टेबल त्या यंत्रणेमार्फत खाली जाइल आणि अन्नपदार्थ वाढून वर पाठवले जाईल. राजवाड्यात सेन्ट्रल हीटिंग सिस्टीम होती जेणेकरून आतल्या लाकडी सामानाला आगीचा धोका होणार नाही. नॉयश्वानस्टाइन हा जगप्रसिद्ध कॅसल देखील यानेच बांधला, तिथेसुद्धा राजाच्या स्थापत्य, संगीत आणि सुशोभीकरण या विषयातील रस जाणवतो. पण तो पूर्ण होण्यापूर्वीच राजाचा दुर्दैवी आणि गूढ मृत्यू झाला. हे सगळे बघून असे वाटले की जर यापेक्षा प्रचंड मोठा असा नॉयश्वानस्टाइन त्याच्या हयातीत पूर्ण झाला असता तर अजूनच किती सजवला गेला असता.

तंत्रज्ञान आणि कलात्मकता यांचा उत्तम संगम असलेला हा राजवाडा बघून पुन्हा बाहेर आलो.
राजवाड्याच्या मागच्या बाजूने काढलेले काही फोटो.

या रस्त्याने चालत पुढे एक गुहा बांधली आहे. या राजाचा जवळचा मित्र आणि प्रसिद्ध ओपेरा संगीतकार रिचर्ड वागनर याच्या एका खास ओपेराची थीम म्हणून ही गुहा तयार केली गेली. यात आतमध्ये एक तलाव आहे. त्यात राजहंस असायचे आणि राजाला तिथे बसून ओपेरा ऐकायला आवडायचे. त्यातील पाण्याचे तापमान नियंत्रित राहावे म्हणून खास सोय केली आहे. त्यासोबतच तिथे अठराव्या शतकात त्याने रंग बदलणाऱ्या दिव्यांची सोय केली होती. फक्त संगीत ऐकण्यासाठी एक मानवनिर्मित गुहा. तीही अत्याधुनिक तंत्रांची जोड देऊन.

गुहेकडे जाणारा रस्ता

गुहेच्या आत

आम्ही बाहेर पडलो त्यानंतर थोड्याच वेळात एक बव्हेरियन संगीताचा कार्यक्रम सुरु होणार होता. त्याची चाललेली तयारी. या सगळ्यांचा पोशाख हा खास बव्हेरियन पोशाख आहे. म्युनिक मधील ऑक्टोबर फेस्ट साठी साधारण अशाच पद्धतीचा पेहराव केला जातो.

वेळेअभावी थांबणे शक्य नव्हते त्यामुळे इथून निघालो. पुढचा भाग हा ऑस्ट्रीया, इटली आणि स्वित्झर्लंड या तीनही देशांच्या सीमेवरचा होता. फ़ेर्न पास आणि रेशन पास (Fern pass & Reschen Pass) हे दोन्ही ओलांडून पुढे जायचे होते. पर्वतरांगा अजूनच जवळ दिसू लागल्या. मधूनच काही बर्फाच्छादित शिखरे दिसत होती. जाताना काढलेले अजून काही फोटो.

रेशन पास संपत असतानाच पुन्हा एका बाजूला रेशन लेकने (Reschen Lake) लक्ष वेधून घेतले.

इटालियन लेक्स बद्दल बरेच ऐकले आहे. कोमो लेक आणि मॅगीओरे लेक हे अनेक दिवसांपासून यादीत आहेत. निदान हा एक दिसला आणि थोडे समाधान मिळाले. शिवाय इथले लेक एवढे प्रसिद्ध का याची एक झलक दिसली. गर्दी अजिबातच नव्हती त्यामुळे निवांत फोटो काढता आले. घड्याळाचे काटे सरकत होतेच. त्यामुळे निघण्याशिवाय इलाज नव्हता. या तीन देशांच्या सीमेजवळ असलेल्या काही छोट्या खेड्यांमधून, चिंचोळ्या गल्ल्यांमधून रस्ता जात होता. भिन्न संस्कृतींचे मिश्रण असल्याने घरांच्या पद्धती थोड्या बदलत होत्या.

आता मात्र कधी एकदा हॉटेल ला पोहोचतो असे झाले होते. अर्ध्या तासात पोहोचू असे जीपीएस म्हणत होते. आणि पुढचा घाट सुरु झाला. उम्ब्रेल पास. वरवर चढू लागलो. खिडकीतून शक्य तेवढे वर पाहिले तर फक्त एकच घर दिसत होतं. बाकी कुठलीच वस्ती नव्हती. बहुधा तेच आपले हॉटेल असा अंदाज होताच आणि तो खरा ठरला. पण ते दिसायला एवढंसं अंतर या अशा रस्त्यांवरून कितीतरी वेळखाऊ होतं."

हॉटेल म्हणजे तसे घरगुती स्वरुपाचेच होते, पण अगदी कलात्मकतेने सजवलेले.

सामान टाकलं. भूकही लागली होती आणि ८ नंतर किचन बंद होईल असे हॉटेल मालकिणीने सांगितले होते. त्यामुळे जेवायला गेलो. ऑक्टोबरची सुरुवात होत असल्याने लाल भोपळा सगळीकडे दिसू लागला होता. भोपळ्याचे गरमागरम सूप आणि हा एक चीजचा पदार्थ असे मागवले. याचे नाव विसरले पण खास आजीची खासियत म्हणून दिले होते. इथून पुढे जे चीज सुरु झाले ते शेवटपर्यंत. स्विस मध्ये आहोत याची वेळोवेळी जाणीव होत होती आणि सोबतच वाढणाऱ्या क्यालरीजची.

पोटोबा शांत झाले आणि दिवसभराच्या प्रवासाने निद्रादेवीच्या अधीन झालो. दुसऱ्या दिवशी उठून पुढे जायचे होते, स्टेलव्हिओ पास आणि निसर्गाच्या साथीने विल्डर्सविलला…